Mamo, tato! – nie rozwodzicie się ze mną

Rozwód rodziców to dla dziecka zawsze duże przeżycie. Reakcja dziecka na rozstanie rodziców zależy od szeregu czynników: jego wieku, płci, osobowości, dojrzałości intelektualnej i emocjonalnej, rozmiaru konfliktu między rodzicami, jakości życia z jednym z rodziców, z którym dziecko mieszka, jakości relacji pomiędzy rodzicami.

Większość dzieci przynajmniej początkowo będzie odbierało to wydarzenie jako negatywne doświadczenie, jednak w dużej mierze to od rodziców i ich zachowania zależy, czy doświadczenie to wpłynie na dziecko negatywnie i jakie przyniesie skutki.

Skala problemu narasta, gdyż jak wskazują dane statystyczne liczba rozwodów nie maleje. Jak dowodzą badania, najbardziej szkodliwą sytuacją dla dziecka, nie tyle jest samo rozstanie, co sytuacja konfliktu rodziców, w której dziecko uczestniczy. Nie ulega wątpliwości, że dzieci powinny wychowywać się w atmosferze spokoju i bezpieczeństwa. Skonfliktowani, niepotrafiący porozumieć się rodzice wnoszą do relacji rodzic – dziecko masę emocji, z którymi szczególnie małemu człowiekowi trudno sobie poradzić. Nierzadko, konflikt rodziców trwa po rozstaniu, a w niektórych sytuacjach wręcz eskaluje.

Konflikt rodziców może dwojako oddziaływać na dziecko. Po pierwsze, bezpośrednio, gdy dziecko jest świadkiem szeroko pojętej agresji, którą rodzice kierują na siebie. Po drugie, pośrednio, gdy konflikt ten wpływa negatywnie na realizowanie przez rodziców obowiązków rodzicielskich względem dziecka.

Unikanie jawnego konfliktu, może być najlepszym środkiem zapobiegawczym przed negatywnymi skutkami rozwodu. Trwanie w konflikcie niesie dla dzieci ryzyko zaburzeń emocjonalnych takich jak: drażliwość, płaczliwość, bunt, niepohamowana złość, a w rezultacie agresja, nieufność, zamknięcie w sobie, a nawet depresja.

Wraz z rozstaniem, zmienia się świat dziecka. Poprzez konflikt i brak porozumienia między rodzicami, dziecko może odtąd funkcjonować na dwóch różnych i niespójnych płaszczyznach wychowawczych, które dodatkowo nasilają brak poczucia bezpieczeństwa dziecka. Niekiedy pochłonięci walką rodzice, zapominają o dziecku i jego potrzebach.

Jak zatem w gąszczu trudnych i niecodziennych przeżyć i emocji, odnaleźć się w sytuacji i zapewnić swojemu dziecku prawo do godnego i szczęśliwego dzieciństwa?

Wskazówki, które mogą okazać się pomocne:

1. Były partner to nadal rodzic Twojego dziecka. Nie włączaj dziecka w konflikt pomiędzy wami.
2. Nie traktuj dziecka jako posłańca, szpiega.
3. Zadbaj o kontakty dziecka z drugim rodzicem.
4. Zapewnij dziecku stabilność. Ogranicz ilość zmian w życiu dziecka do minimum.
5. Staraj się nie załatwiać spraw spornych w obecności dziecka. Konflikty redukuj do minimum.
6. Rozmawiaj z dzieckiem. Podkreślaj, że rozstanie dotyczy małżonków – rodzicami pozostajecie do końca życia.
7. Pozwól dziecku przeżywać i wyrażać jego emocje.
8. Zadbaj o siebie i swoje potrzeby. Poszukaj wsparcia.

Skutki rozstania rodziców można łagodzić poprzez niesienie dzieciom odpowiedniej pomocy. Działania te powinny być podejmowane zarówno w środowisku rodzinnym, jak również w instytucjach wspomagających rodzinę.